آیا بارندگی و فرونشست زمین با وقوع زلزله ارتباط دارد؟

مهدی زارع، عنوان کرد: یکی از بالاترین سرعت‌های فرونشست زمین در کشور مربوط به منطقه ملارد و شهریار می شود. براساس آمار سازمان نقشه‌برداری حدود ۵۰ میلیارد متر مکعب از منابع آب زیر زمینی این منطقه برداشت و سطح سفره‌های آب زیرزمینی بسیار افت پیدا کرده است.

به گفته استاد پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله، برداشت وسیع آب از منابع زیرزمینی با تحریک گسل‌های منطقه همراه است و زلزله‌های کوچک را می‌توان به فرونشست زمین نسبت داد؛ به عبارت دیگر می‌توان گفت این رویکرد زلزله‌های کوچک را تشدید کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: به استناد زلزله‌های تاریخی که در این منطقه اتفاق افتاده است، مثلاً زلزله سال ۱۱۷۷ جنوب اشتهارد_ این منطقه غربی تهران و کرج_ ظرفیت زلزله‌ای با بزرگای ۷ را دارد.

زارع تاکید کرد: مداخلات انسانی مانند برداشت از منابع آب زیرزمینی، احتمال وقوع زلزله‌های بزرگ را نیز افزایش می‌دهد. متاسفانه زلزله‌های کوچک اطراف تهران طی چند سال اخیر بیشتر شده است؛ این مسئله تأثیر دخالت انسان در طبیعت را روی لرزه خیزی نشان می‌دهد.

رابطه میزان بارندگی با فعالیت‌های لرزه‌ای

عضو فرهنگستان علوم گفت: ششمین گزارش ارزیابی هیئت بین‌دولتی تغییرات آب و هوا در سال ۲۰۲۱ نشان داد که میانگین بارندگی در بسیاری از مناطق جهان از سال ۱۹۵۰ افزایش یافته است. جو گرمتر می‌تواند بخار آب بیشتری را حفظ کند و متعاقباً منجر به سطوح بالاتر بارش شود.

وی گفت: زمین شناسان مدت‌هاست رابطه‌ای بین میزان بارندگی و فعالیت لرزه‌ای شناسایی کرده‌اند. در هیمالیا، فراوانی زمین لرزه‌ها تحت اثر چرخه بارندگی سالانه فصل باران‌های موسمی تابستان است. ۴۸ درصد از زمین‌لرزه‌های هیمالیا در ماه‌های خشک‌تر پیش از موسمی مارس، آوریل و می‌رخ می‌دهد، در حالی که تنها ۱۶ درصد در فصل باران‌های موسمی رخ می‌دهد.

وی افزود: در طول فصل باران‌های موسمی تابستان، وزن تا ۴ متر بارندگی، پوسته را به صورت عمودی و افقی فشرده می‌کند و آن را تثبیت می‌کند. هنگامی که این آب در زمستان ناپدید می‌شود، بازگشت مؤثر منطقه را بی ثبات  و تعداد زلزله‌ها را افزایش می‌دهد.

وی با بیان اینکه تغییرات آب و هوایی می‌تواند این پدیده را تشدید کند، گفت: مدل‌های آب و هوایی پیش‌بینی می‌کنند که شدت بارش باران‌های موسمی در جنوب آسیا در آینده در نتیجه تغییرات آب و هوایی افزایش خواهد یافت. این امر می‌تواند به طور عملی بازگشت زمستانی را افزایش دهد و باعث رخدادهای لرزه‌ای بیشتری شود.

زارع یادآورشد: عبارات القاشده induced و «تحریک‌شده یا چکانده triggered» گاهی اوقات به‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند. «زلزله القایی» زلزله‌ای است که در اثر فعالیت انسانی که تنش‌های موجود در پوسته را تغییر می‌دهد، ایجاد می‌شود. «زلزله چکانده» نیز زلزله‌ای است که در اثر تغییرات تنش طبیعی، اعم از ایستا یا دینامیکی ایجاد می‌شود.

زارع گفت: در عمل، ایجاد تمایز بین این دو می‌تواند دشوار باشد؛ زیرا سازوکارهایی که از طریق آن آب بر لرزه‌خیزی اثر می‌گذارد، به‌طور مستقیم درنتیجه خودنمایی نمی‌کند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال استخراج گسترده آب‌های زیرزمینی در دشت هند-گنگ در پنج‌دهه گذشته به‌طور قابل‌توجهی در زلزله مهلک نپال با بزرگای ۷.۸ در ۲۵ آوریل ۲۰۱۵ با حدود ۱۰ هزار نفر کشته و زمین‌لرزه‌های دهه اخیر در نوار مرز برخورد ساختاری هیمالیا نقش داشته است.

به گفته وی، مطالعات نشان داده کاهش آب‌های زیرزمینی در چنین منطقه‌ای در تحریک گسل و چکانش نهایی آن مؤثر بوده است.

وی با بیان اینکه اثر وزن آب بر پوسته زمین فراتر از بارش است، گفت: استخراج گسترده آب زیرزمینی در حوضه هند و گنگ فعالیت لرزه‌ای در امتداد مرز ورقه هیمالایا را هدایت کرده است.

وی گفت: استخراج آب‌های زیرزمینی در حوضه گنگ، فرآیند انباشت تنش را در راستای راندگی اصلی هیمالیا (MHT)، در زیر کمان ساختاری هیمالیا تنظیم می‌کند که منشأ زمین لرزه‌های مهم از جمله زلزله ۲۰۱۵ نپال بوده است.

منبع: آنا

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: زلزله بارندگی باران های موسمی زمین لرزه لرزه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۲۸۱۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

لزوم تشکیل یک نهاد برای تأیید صلاحیت سخنرانان/ چالش ارز؛ ‌ همه منتظر اقدام و عمل دولت

شهردار تهران از امکان پیش‌بینی وقوع زلزله تا ۲۰ ثانیه قبل از وقوع آن خبر داده است.

سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

بازار سخنرانان انحرافی با این اقدام کساد می‌شود

لزوم تشکیل یک نهاد برای تأیید صلاحیت سخنرانان

آیت‌ا... علی نظری منفرد، از استادان حوزه علمیه قم طی سخنانی در مراسم رونمایی از کتاب "شرح حال خطبای نامی ایران از معاصر تا نیمه دوم صفویه" با بیان این که در برخی روایات دینی هست که هم خطیب و هم کلمات او را روز قیامت می آورند و مورد حساب قرار می دهند، گفت: متأسفانه امروز سطح منبر بسیار پایین آمده و بعضاً سخنرانان مطالبی را بیان می کنند که در هیچ کتابی نیست و این مطالب خلاف واقع را بارها مطرح می کنند.

به گزارش شفقنا، او می‌افزاید: متأسفانه از وضع منبر برخی مجالس و آقایان ناراحت هستیم و نمی دانیم چه کنیم؛ متأسفانه یک عده هم تشویق می کنند که برخی از این به اصطلاح سخنرانان این حرف های بی اساس را بزنند.

آیت‌ا... نظری منفرد همچنین تصریح می‌کند: به نظرم اگر بشود، معهدی در درون حوزه علمیه با حضور علمای مورد تأیید مراجع تقلید تشکیل شود که شایستگان منبر را تشخیص دهند و به نوعی صلاحیت خطیب بودن ایشان را تأیید کنند.

این استاد حوزه علمیه قم گفته است: باید خطبا و سخنرانان مذهبی، جایی برای تأیید خود داشته باشند تا حرف هایی که برای مردم می زنند درست باشد.[۱]

*پیشنهاد راهگشا و مدقّانه آیت‌ا... نظری منفرد؛ رویدادی است که در صورت تحقق؛ آثارش فی‌الفور نمایان خواهد شد و مردم و جامعه شهد تبلیغ اصولی، سخنان حکیمانه و حضور شایستگان بر منابر را خیلی زود خواهند چشید.

خاصّه هم‌اکنون که ماه‌های محرم و صفر را نیز در پیش داریم؛ خوب است که پیشنهاد مذکور بصورت ویژه در دستور کار حوزه و البته نهادهای ناظر و امین کشور قرار گیرد تا یکبار برای همیشه پرونده سخنرانان سطحی، استاد ندیده‌ها و افراد کذّاب و مریدپرور بسته شود.

پر واضح است که پیشنهاد مذکور را باید در حیطه‌های سیاست و غیره نیز پیاده‌سازی کرد و هیئت‌هایی رسمی و اعطاکننده مجوز را برای تشخیص سخنرانان متخصص و متشخص تشکیل داد.

بایستی متوجه این خطر بود که در صورت عمل نکردن به پیشنهاد و هشدار آیت‌ا... منفرد؛ رویدادهای تلخ صدر اسلام از قبیل "بالا رفتن بوزینگان از منابر جامعه" رخ خواهد داد و البته ثمرات آن هم غیر قابل اجتناب است.

پر واضح است که هم‌اکنون و در همین کشور بعضا سخنرانانی را می‌شناسیم که روی منبر و بصورت علنی مدعی شنیدن پیغام امام زمان(عج) شده‌اند، به راحتی آب خوردن با فحش حرفشان را می‌زنند، جماعتی که یکی‌شان با خبر مرگ پسرش از مردم اشک می‌گیرد، دیگری از منبرهای پررونقش در مشهد و تهران برای مردمان روستا می‌گوید و آن دیگری هم می‌گوید اگر می‌دانستم پامنبری‌هایم اینقدر کم است دعوت این هیئت را نمی‌پذیرفتم!

در این زمینه حرف و هشدار زیاد است و باید تأکید کرد که راه حل، صرفا و فقط از همان مسیری می‌گذرد که آیت‌ا... نظری منفرد پیشنهاد داده‌اند.

تشکیل یک واحد گزینش برای اعطای صلاحیت به سخنرانان و خطبا در حوزه‌های مختلف از نان شب هم واجب‌تر است.

***

چالش ارز؛ ‌ همه منتظر اقدام و عمل دولت

مهدی عسگری، نماینده مجلس و نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن در بخشی از یک مصاحبه با خبرگزاری ایلنا پیرامون چالش‌های بازار ارز با بیان اینکه دچار بی‌سیاستی هستیم، گفته است: باید بپذیریم که ما در جنگ ارزی هستیم و باید وارد اقدامات جدی برای کنترل بازار غیر رسمی و در واقع مدیریت تقاضای ارز شویم یعنی باید برای این مساله مدیریت و چاره داشته باشیم که تقاضای ارز در کشور مدیریت شود و عرضه ارز هم متناسب با نیازهای اصلی تنظیم شود نه اینکه بدون اولویت بندی این کار صورت گیرد.

او می‌افزاید: در واقع دولت الان در مواجهه با این کلان‌متغیر (یعنی دلار)، دارد تلاش می‌کند تا موضوعات و متغیرهای مختلفی را که به تبعیت از دلار خودشان را تنظیم می‌کنند مدیریت کند غافل از اینکه تا وقتی که برای کلان‌متغیر اصلی یعنی دلار تدبیر نشود، آن تدابیر خرد و فرعی هم به نتیجه نمی‌رسد. دولت باید با یک اراده جدی و تصمیم بزرگ بازار ارز را تحت کنترل و در دست بگیرد تا سایر متغیرهای دست پایین‌تر در اقتصاد کشور قابل مدیریت شود.[۲]

*امر محرز آنست که سیاست‌های دولت در قبال مسئله ارز آنطور که باید پاسخگو نبوده و اقتصاد ایران با مشکلات بزرگی در این زمینه مواجه شده است.

بخش کمتر گفته شده این ماجرا نیز آن است که مبحث دلار به دلیل کشش تورمی؛ سبب تأثیرگذاری بر قیمت سایر کالاها و خدمات نیز می‌شود. تأثیری که البته به دلیل نبود نظارت کارای دولت بر بازار؛ موجب تشدید آسیب‌های اقتصادی و فشار بر معیشت مردم می‌شود.

به هر روی انتظار مردم و نمایندگان مجلس آنست که دولت به صورت جدی و فوری؛ سیاست‌های درست اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد تا این مسئله مرتفع شود.

***

امکان هشدار زلزله در تهران قبل از وقوع

علیرضا زاکانی، شهردار تهران به تازگی طی سخنانی در آیین افتتاح نهمین کنفرانس بین‌المللی زلزله، ۴ مقوله فرونشست زمین، زلزله، سیل و طوفان را مخاطراتِ در دستور کار شهرداری پایتخت عنوان کرد و گفت: زلزله پدیده‌ای است که نیاز به هم‌افزایی با سایر دستگاه‌ها دارد و با مسوولیتی که وزیر کشور در این زمینه بر عهده گرفته امکان هم‌افزایی میان نهادهای مرتبط فراهم شده است.

به گزارش ایرنا، وی توسعه شبکه شتاب‌نگاری برای برآورد میزان خسارت پس از وقوع زلزله را از دیگر اقدامات برای پایش زلزله در تهران عنوان کرد و یادآور شد: در گذشته کشور ژاپن، چهار دستگاه شتاب‌نگاری در تهران نصب کرده بود که به دلیل فرسودگی نیاز به تعویض داشتند و با اقداماتی که انجام شد، ۲۶ دستگاه شتاب‌نگاری تحویل ما شده است.

زاکانی با بیان اینکه علاوه بر آن ۵۰ سامانه شتاب‌نگاری هم در اطراف تهران نصب شده است، اضافه کرد: با سامانه‌های نصب شده، می‌توانیم هشدار سریع در ۱۵ تا ۲۰ ثانیه اول داشته باشیم.[۳]

*اعلام پیش‌بینی زلزله تا ۲۰ ثانیه قبل از وقوع در حالی است که شهردار قبلی تهران (پیروز حناچی)، در سال ۱۴۰۱ این زمان را حدود ۱ دقیقه اعلام کرده بود. [۴]

به هر روی این خبر مسرّت‌بخش (هشدار سریع زلزله قبل از وقوع) اولا باید در اهتمامی مجدّانه و دانشی بهبود یابد و زمان آن بیشتر شود.

ثانیا و مهمتر از گزینه اول باید در قبال هر ثانیه از این رخداد شاهد برنامه‌ریزی‌های کلان شهری، برگزاری مانور و اطلاع‌رسانی عمومی باشیم و نهادهای مسئول و مردم بدانند که در صورت هشدار سامانه‌ها باید چکار کنند تا سطح آسیب‌ها کمتر شود.

***

۱_ https://fa.shafaqna.com/?p=۱۷۹۱۷۶۱

۲_ https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-۱۴۷۶۷۳۶

۳_ https://irna.ir/xjQvcJ

۴_ mshrgh.ir/۱۴۷۳۵۲۴